Pierwsze historyczne wzmianki o terenach dzisiejszej gminy Łagiewniki pochodzą z XII i XIV wieku, kiedy w wielu miejscowościach budowano murowane kościoły. W XVI wieku w Łagiewnikach pojawili się cystersi, którzy z krótkimi przerwami przetrwali tu do okresu kasacji zakonu.

Do najdawniejszych zabytków wczesnej historii osadnictwa na tym terenie należą pozostałości prasłowiańskich wałów kultowych na szczycie Raduni. Do miejscowości o najstarszym rodowodzie na terenie gminy należą:

• Jaźwina (pierwsze pisemne wzmianki w XII wieku, w południowej części wsi zlokalizowano pozostałości średniowiecznego grodziska)
• Ligota Wielka (pierwsze początki osadnictwa datują się na okres kultury łużyckiej, w 1566 roku zbudowano tu dwór rycerski)
• Przystronie (grodzisko średniowieczne z XI - XIII wieku nad wąwozem w  kierunku Ligoty Wielkiej)
• Radzików (kościół p. w. Św. Piotra i Pawła z XIV wieku, dwór renesansowy z XVI wieku)
• Sienice (wieś datowana historycznie na XIV wiek, niemniej ciągłość osadnictwa trwa od epoki neolitu - kolejne osady kultur unietyckiej, łużyckiej, okresu halsztackiego, wpływów rzymskich, wczesnośredniowieczna)
• Słupice ( kościół p. w. Św. Michała Archanioła z około 1400 roku, dwór rycerski z 1507 roku)
• Stoszów (kościół p. w. Św. Trójcy z 1376 roku, renesansowy dwór z  drugiej połowy XVI wieku).

W większości pozostałych wsi spotkać można zabytki potwierdzające długotrwałe zasiedlanie tych terenów oraz świadczące o ich bogatej historii.

Największa miejscowość na terenie gminy, wieś Łagiewniki, usytuowana jest na południowym skraju Niziny Wrocławskiej, w centrum Wzgórz Łagiewnickich, u  podnóża Wzgórz Strzelińsko - Niemczańskich i Masywu Ślęży. Wieś przecina dolinka Krzywuli, prawego dopływu Ślęzy. Jest to duża wieś wielodrożnicowa w układzie równoleżnikowym, rozbudowana w kierunku Dzierżoniów - Strzelin, z silnie wyodrębnionymi osiedlami robotniczymi oraz rozległym terenem zajmowanym przez cukrownię "Łagieniki S.A.". W minionych wiekach nazwa wsi zmieniała się następująco: 1253 r. - Lagevnik, 1317 r. - Heidenrici villa, 1330 r. - Heidinrici villa, 1335 r. - villa Henrici, 1390 r. -Heydnnrichsdorff, 1743 r. - Heydersdorf, 1783 r. - Heidersdorf, od 1945 r. - Łagiewniki.
 

Łagiewniki, dzięki dogodnemu położeniu przy skrzyżowaniu dróg: Wrocław - Niemcza (która w średniowieczu odgrywała ważną rolę jako jeden z najstarszych ośrodków władzy na Śląsku) i Strzelin - Dzierżoniów, jak i urodzajnym glebom stały się wsią o interesującej historii i weszły na stałe do historii regionu. Jej powstanie wiązać należy z grodem w Niemczy, dla którego pełniły funkcję służebną. Jej mieszkańcy zajmowali się rzemiosłem, uprawą ziemi i hodowlą bydła. Ważnym faktem było położenie na starożytnym szlaku bursztynowym. pomimo stosunkowo późnych wzmianek źródłowych, wieś posiada znacznie starszy rodowód. Początkowo była to wieś słowiańska, najprawdopodobniej powstanie jej można wiązać ze zmianami społecznymi i administracyjnymi, zapoczątkowanymi na Śląski na przełomie XI/XII wieku. W XIII wieku przekształcona została w procesie kolonizacji niemieckiej i ponownie lokowana na prawie niemieckim. Najstarsza wzmianka o wsi książęcej pochodzi 1253 roku. W połowie XIII wieku wieś została skolonizowana przez osadników z Turyngii. Można przypuszczać, że wówczas nastąpiła zmiana słowiańskiej nazwy na niemiecką, jako formę dzierżawcza od imienia legendarnego zasadźcy Heindricha. W 1311 roku książę brzeski Bolesław IV daruje wieś z okolicą (Oleszna) oraz ze wszystkimi prawami i przywilejami (sołectwo) cystersom z Lubiąża, jako wieś klasztorną pod władzą opata. Donacje te potwierdzano w 1322 i 1343 roku. Nowi właściciele wznieśli gotycką świątynie (obecnie kościół cmentarny) i probostwo oraz założyli folwark. W czasie wojen husyckich (lata dwudzieste XV wieku) uległ zniszczeniu kościół i zabudowania wsi. W 1534 roku w Łagiewnikach pojawiła się reformacja i pierwszy duchowny nowego wyznania. Kilkadziesiąt lat później w łagiewnickim domu parafialnym 26 pastorów, z powiatu niemczańskiego i strzelińskiego, podpisało statutu, będące dla kościołów protestanckich księstwa brzeskiego, swoistym "Credo". W Wielki Czwartek 1574 roku powstała słynna "Heidersdorfer Konkordiendtformel" zwana także z łacińska "Formuła Concordiae Heidersdorfiensis" czyli Łagiewnicka Formuła Zgody. Stanowiła ona jeden z ważniejszych dokumentów teologicznych i  doktrynalnych śląskich kościołów luterańskich, wyznania augsburskiego, opracowany na dworze księcia Jerzego II w Brzegu. W czasie wojny trzydziestoletniej liczne zniszczenia spowodowały przemarsze wojsk. W roku 1675 po śmierci ostatniego Piasta legnicko - brzeskiego - księcia Jerzego II wieś z  całym księstwem przeszła pod panowanie Austrii. W 1810 roku władze dokonały sekularyzacji dóbr klasztornych i kasty zakonów. Majątek cystersów w postaci ziem, folwarku i zabudowań przeszedł na własność Państwa Pruskiego.

W czasie wojny trzydziestoletniej liczne zniszczenia spowodowały przemarsze wojsk. W roku 1675 po śmierci ostatniego Piasta legnicko - brzeskiego - księcia Jerzego II wieś z całym księstwem przeszła pod panowanie Austrii. W 1810 roku władze dokonały sekularyzacji dóbr klasztornych i kasty zakonów. Majątek cystersów w  postaci ziem, folwarku i zabudowań przeszedł na własność Państwa Pruskiego.w 1857 roku została założona pierwsza, niewielka cukrownia - przez spółkę Pommer & Rodhe, którą powiększono w 1859 roku i rozbudowano, przez firmę z  Magdeburga. Początkowo cukrownia w Łagiewnikach była niewielką manufakturą o  małym przerobie, szybko jednak się stała jedną z największych w okolicy. Do jej rozwoju przyczyniła się budowa linii kolejowych. W 1910 roku nastąpiła duża rozbudowa zakładu, a w latach 20 - 30-tych kolejne, dzięki którym przerób osiągnął 2000 ton buraków na dobę.Dogodne położenie geograficzne i urodzajne gleby przy sprzyjającej koniunkturze sprawiły, że Łagiewniki na przełomie XIX i  XX wieku stały się uprzemysłowioną wsią. Dogodne połączenia kolejowe i drogowe między miastami powiatowymi a centrum (jakim był Wrocław) sprzyjały rozwojowi gospodarczemu regionu, w tym drobnej wytwórczości, handlu rzemiosła. Łagiewniki stały się ważnym ośrodkiem gospodarczym okolicy. Czynne były liczne sklepy, zakłady usługowe, składy i warsztaty zarówno naprawcze jak i produkcyjne. Czynna była m.in. mleczarnia parowa i fabryka kawy, działała spółdzielcza kasa oszczędnościowo - pożyczkowa. W ramach tworzenia sieci linii lokalnych 11 października 1883 roku Łagiewniki uzyskały połączenie kolejowe ze Strzelinem przez Kondratowice (w polu zachował się dawny budynek dworca kolejowego z  zabudowaniami). 15 października 1884 roku otwarto linię do Niemczy, zaś 1 października 1898 roku do Kobierzyc przez Jordanów (z tego okresu pochodzi były dworzec kolejowy z zabudowaniami pomocniczymi).W latach dwudziestych i  trzydziestych XX wieku wybudowano nowe drogi, które ułatwiły komunikację kołową.
 

Na przełomie lat 20/30 XX wieku rozbudowano wieś o osiedle domków robotniczych dwurodzinnych i szeregowych zlokalizowanych między stacją kolejową a cukrownią. 1 października 1932 roku Łagiewniki włączone zostały do powiatu dzierżoniowskiego, chociaż od stuleci należały do powiatu niemczańskiego. W  statystyce z 1941 roku podano, że w Łagiewnikach mieszkało 1978 osób, zaś areał wynosił około 1320 ha. po walkach 15 lutego 1945 roku wieś zajęli żołnierze sowieccy a następnie po zakończeniu wojny polscy osadnicy i repatrianci. W 1946 roku Łagiewniki opuścili Niemcy, rok później uruchomiono cukrownię. W 1999 roku gminę Łagiewniki włączono do powiatu dzierżoniowskiego w województwie dolnośląskim. Na terenie gminy Łagiewniki, pomimo powojennych zniszczeń i  dewastacji, zachowało się wiele interesujących zabytków architektury i  budownictwa. Według ewidencji konserwatorskiej (Oddzialu Słuzby Ochrony Zabytków w Wałbrzychu) obiektów takich jest 349. Wpisanych do rejestru zabytków, a więc objętych prawną ochroną konserwatorską, jest 16. Do najcenniejszych obiektów zabytkowych o znaczeniu ponadregionalnym należy zaliczyć:

1. Zespół dworsko - parkowy w Sieniawce
2. Zespół pałacowo - parkowo - folwarczny w Sokolnikach

Najwartościowszymi zabytkami w Gminie Łagiewniki są:

1. zespół podworski w Jaźwinie
2. kościół p.w. św. Józefa w Łagiewnikach wraz z budynkiem dawnego klasztoru cystersów
3. kościół pomocniczy p.w. Matki Bożej Częstochowskiej z cmentarzem w obrębie muru ogrodzeniowego
4. niektóre obiekty cukrowni w Łagiewnikach
5. zespół podworski w Olesznej
6. zespół podworski w Radzikowie
7. zespół podworski w Słupicach
8. kościół p.w. Św. Trójcy w Stoszowie
9. zespół dworsko - parkowo - folwarczny w Stoszowie

Wśród cennych zabytków dziedzictwa kulturowego występujących na terenie gminy Łagiewniki znajdują się również zabytkowe parki podworskie. W ewidencji konserwatorskiej Oddziału Służby Ochrony Zabytków w Wałbrzychu jest ich 9, w tym 2 wpisane do rejestru zabytków. Są to zespoły zieleni wysokiej o dużych walorach przyrodniczych i historycznych, o zróżnicowanym drzewostanie, na ogół jednak parki te są bardzo zaniedbane. Należy dążyć do ich zachowania w historycznych granicach.